Op dit moment is het nog zo dat iemand alleen maar Rijksopvang –in de Vrijheidsbeperkende Locatie (VBL) in Ter Apel)– krijgt als DT&V oordeelt dat iemand ‘eerlijk en oprecht’ terug wil keren en ‘aantoonbaar’ kan en zal voldoen aan voorwaarden voor vertrek. Bijvoorbeeld: iemand kan zijn identiteit aantonen en heeft een paspoort of kan dit zonder veel moeite krijgen. Maar als iemand niets kan overleggen om zijn identiteit aan te tonen, oordeelt DT&V nu automatisch dat iemand niet ‘eerlijk en oprecht’ wil terugkeren en wordt iemand opvang geweigerd. DT&V hoeft niet uit te leggen waarop het zijn oordeel baseert en er wordt niet getoetst of het een ‘redelijk’ oordeel is.
Zo overkwam het één van mijn cliënten begin 2017 dat, nog vóór hij zijn verhaal had kunnen doen, de ambtenaar van DT&V hem met ‘Weg, weg, weg jij!’ en bijpassende handgebaren al de deur uitwerkte.
Om het belang van de uitspraak van 5 juli 2017 uit te leggen, ga ik eerst vijf jaar terug in de tijd, naar het moment waarop er mensen, afgewezen asielzoekers, vanuit de illegaliteit opstonden en: “We Are Here!” riepen.