Nachtopvang Amsterdam

het verhaal van Hiwet

Nachtopvang Amsterdam; het verhaal van Hiwet

Ze behoorde tot die ‘stroom van Eritreeërs’ die Nederland binnen kwam met wel ‘1000 per week’, waarover KRO interviewer Sven Kockelmann staatssecretaris Fred Teeven, in het programma  1 op 1 indringende vragen stelde. Zó indringend, dat zelfs Teeven meende te moeten aangeven dat er in Eritrea ‘echt wel wat aan de hand was’ en we er ‘niet van uit moeten gaan dat ALLE mensen die hier nu om asiel komen vragen gelukzoekers zijn’…

Amsterdam, 14 januari 2015

Tekst: Jonneke van Wierst

Almere, 6 januari 2015
Geachte heer/ mevrouw,

Hierbij informeer ik u dat u vanaf heden het terrein van de COA-locatie niet meer mag betreden. Indien het COA constateert dat u zich niet aan deze bepaling houdt, dan wordt de politie ingeschakeld.

Hiwet spreekt Tigrinya. Geen woord Engels of Nederlands. De man die mij belt vanuit AZC Almere vraagt namens haar om hulp. Ze heeft geen familie, geen vrienden in Nederland. Is alleen gevlucht over Libië, heeft daar maandenlang vastgezeten bij mensenhandelaars om haar reis te ‘verdienen’ en per boot de Middellandse Zee over te steken naar Italië. Naar de vrijheid. En nu dan: ‘asielprocedure afgerond’, want: geen bewijs voor haar Eritrese nationaliteit. Ze zit in zijn kamer en huilt. Ze heeft geen geld en ook van het COA geen OV-dagkaart gekregen. Ze heeft geen slaapzak, geen dekens, niks. Het is al avond en ze is bang voor de politie en de man die mij belt eigenlijk ook. Haar deze nacht verstopt houden in zijn kamer, lukt nog wel, zegt hij uiteindelijk. Maar morgen? Hoe morgen? Waarheen?

'Bestemming bereikt!'

In de Vluchtgarage in de Bijlmer kunnen vrouwen echt niet wonen. Andere panden van de Wij Zijn Hier-groep zijn bomvol. Blijft over: de nieuwe  nachtopvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers van de gemeente Amsterdam in de oude Jasper Jaspersschool aan de Schuitenhuisstraat in Osdorp. De nieuwe bed- bad- en broodvoorziening die de gemeente na een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep op 17 december 2014 verplicht opende.

Bij de achteruitgang van het AZC staan twee mensen op woensdag 7 januari aan het eind van de middag nerveus op mij te wachten. Hiwet schuift haar hand in de mijne en fluistert haar naam. Ze is haar stem kwijt: stress.

Het wordt donker terwijl we naar Amsterdam rijden. Regen. Spitsuur. File. A10, Badhoevedorp. Ik rijd op aanwijzing van mijn navigatie langs een bord ‘Gemeente Haarlemmermeer’. Rechtsaf, linksaf, rechtsaf, linksaf… Eigenlijk moest Hiwet eerst maandag ‘inschrijven bij de gemeente’. Ik heb gehoord dat het inschrijfbureau maar twee uur per week is geopend en wanneer zich meer dan zes mensen tegelijk melden ‘loopt het systeem vast’.

‘Bestemming bereikt!’ zegt de navigatie. De straat is opgebroken. Flats en goedkope rijtjeshuizen. Veel afbraak. Veel bouwketen. ‘Als je er bent, bel even want de ingang is moeilijk te vinden,’ is mij gezegd. Veel modder. Ik zie in de verte een bord met ‘Cordaan’  op wat de oude Jasper Jaspersschool moet zijn. Het is me niet duidelijk of ze ‘m aan het afbreken zijn of dat hij wordt hersteld. Het is in ieder geval de plek waar Hiwet vannacht moet slapen. En inderdaad: de ingang is moeilijk te vinden want de voordeur is dichtgetimmerd en de achterdeur zit verstopt achter een bouwkeet.

Eindpunt van lijn 17...

Een klein zaaltje, ongeveer 10 mensen aan formica tafeltjes. Een man met een gezicht vol wonden en een wezenloze blik kijkt me aan. Er zijn gelukkig ook wat vrouwen, met rafelig haar en eenzelfde lege blik. Onze entree veroorzaakt enige opwinding bij de twee mensen van HVO Querido, die ons, overigens hartelijk, verwelkomen en in een kamertje met een laptopje zetten. Hiwet moet ingeschreven, maar het ‘systeem’ werkt nog niet: stress. En er moet eten worden geserveerd: stress. Hiwet spreekt alleen Tigrinya. Wat is dat? Er is nog iemand hier uit Ethiopië! Hiwet huilt zachtjes. De man uit Ethiopië is er. Hij spreekt Amhaars. Ze verstaat hem niet: stress. Hij slaat troostend zijn armen om haar heen en geeft kleine kusjes op haar hoofd: lief. Ze moet op de foto. Ze huilt nog steeds. Flits.

Tas mag niet mee naar binnen, moet in kluisje. Haar bed is bovenin rechts in een kamertje van vier bij vier met twee stapelbedden. Hiwet moet nu snel eten. Hiwet heeft geen trek. Echt niet? Echt niet…

Hiwet is in juni vanuit Italië naar Ter Apel gereisd, afgewezen en onmiddellijk in vreemdelingendetentie gezet omdat ze ‘identiteitsfraude’ zou hebben gepleegd. Na ongeveer 14 dagen heeft haar advocaat haar uit detentie gekregen omdat de rechter niet snapte waarom uitgerekend Hiwet ‘identiteitsfraude’ moest worden aangewreven, waar zoveel asielzoekers hun afkomst niet kunnen aantonen.

Ze kijkt me ononderbroken aan, zonder iets te zeggen. Na het aanmeldcentrum Ter Apel en het detentiecentrum zat ze dus in AZC Almere en nu sta ik op het punt haar achter te laten in de nachtopvang in Osdorp. Om 9 uur morgenochtend moet ze hier het pand uit. Weeronline voorspelt storm en stortbuien. Morgen dus. Hoe morgen? Waarheen? Pijnlijk, want: ‘Er is hier niets’. Het eindpunt van lijn 17…

'Amsterdam?'

Ik bel iemand die Tigrinya en een beetje Engels spreekt en zeg: ‘Zeg haar dat ik nu weg moet maar morgen om negen uur terug kom met de auto.’
‘Thank you,’ fluistert Hiwet even later.

Om half elf de volgende dag krijg ik een verlossend sms-je: Hiwet is welkom in de Smaragdgroep, de ‘Wij Zijn Hier’-groep van 27 uitgeprocedeerde Ethiopiërs en Eritreërs die tijdelijk onderdak hebben in voormalig verzorgingstehuis ‘De Wittenberg’ achter De Hortus. Er zijn daar recent twee vrouwen vertrokken. Er is plaats.

Ik zie voor het eerst iets van leven in haar ogen als we langs de route van het ‘Amsterdam Light Festival’ voorbij het Wertheimparkje richting Hortus rijden.
‘Amsterdam?’ vraagt ze voorzichtig. Ik knik. ‘Amsterdam’. Er verschijnt een glimlach op haar gezicht: Amsterdam is mooi…
Ik doe liever geen moeite haar uit te leggen dat het bed waarop ze afgelopen nacht heeft wakker gelegen óók ‘Amsterdam’ was…

DELEN

BLIJF OP DE HOOGTE